Świadczenie rodzinne

Rodzaje i wysokość świadczeń rodzinnych

Świadczeniami rodzinnymi są:
1) zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego,
2) jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka,
3) świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne.

O zasiłek rodzinny można ubiegać się, jeżeli spełnia się kryteria dochodowe. Przyznanie dodatków do zasiłku uzależnione jest od indywidualnej sytuacji finansowej i rodzinnej osoby ubiegającej się.

Obecnie można ubiegać się o następujące dodatki:

Dodatek z tytułu urodzenia dziecka

Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego

Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka

Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej

Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka

Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania

Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego

Dodatek z tytułu urodzenia dziecka

Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego

Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka

Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej

Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka

Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania

Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego

zasiłek rodzinny

Do 31 sierpnia 2006 r. wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie:
1) 43,00 zł na pierwsze i drugie dziecko;
2) 53,00 zł na trzecie dziecko;
3) 66,00 zł na czwarte i kolejne dziecko.

Od 1 września 2006 r. wysokość zasiłku wynosi:

48,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
2) 64,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia;
3) 68,00 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

(Podstawa prawna: ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z 18 lipca 2006 r.w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się

stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych; Dz.U. z 19 lipca 2006 r. Nr 130, poz. 903)

Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka.

Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do tego zasiłku przysługuje:
1) rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka,
2) opiekunowi faktycznemu dziecka.
3) osobie uczącej się (osoba pełnoletnia ucząca się, niepozostającą na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony).

Zasiłek przysługuje osobie uczącej się w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia.

Zasiłek rodzinny przysługuje osobom wymienionym w punktach 1 i 2, do ukończenia przez dziecko:
 - 18 roku życia,
 - nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia,
 - 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.

Dodatek z tytułu urodzenia dziecka

Dodatek z tytułu urodzenia dziecka przysługuje jednorazowo w wysokości 1000 zł. Przysługuje on matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka. Dodatek przysługuje opiekunowi faktycznemu dziecka w wieku do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia, jeżeli nie został przyznany rodzicom lub opiekunowi prawnemu dziecka.
W przypadku wystąpienia o przysposobienie więcej niż jednego dziecka lub urodzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu dodatek przysługuje na każde dziecko.
W przypadku zbiegu prawa do dodatku z prawem do świadczenia z tytułu urodzenia dziecka finansowanego z budżetu państwa przysługuje jedno świadczenie wybrane przez osobę uprawnioną.
Wniosek o dodatek, o którym mowa w art. 9, składa się do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia.

 

Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego

Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje w wysokości 400 zł miesięcznie.
Przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli dziecko pozostaje pod jego faktyczną opieką, uprawnionemu do urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż przez okres:
- 24 miesięcy kalendarzowych;
- 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu;
- 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Dodatek przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 dodatku miesięcznego za każdy dzień. Kwotę dodatku przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę.
W przypadku równoczesnego korzystania z urlopu wychowawczego przez oboje rodziców lub opiekunów prawnych dziecka przysługuje jeden dodatek.
Dodatek nie przysługuje, jeżeli osoba uprawniona:
- bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego pozostawała w stosunku pracy przez okres krótszy niż 6 miesięcy;
- podjęła lub kontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;
- dziecko przebywa w placówce zapewniającej całodobową opiekę przez co najmniej 5 dni w tygodniu, w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym i korzysta w nim z całodobowej opieki, w żłobku albo w przedszkolu, z wyjątkiem:
a) dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności przebywającego w żłobku albo w przedszkolu z powodów terapeutycznych,
b) dziecka przebywającego w zakładzie opieki zdrowotnej, z wyjątkiem zakładów, o których mowa w art. 3 pkt 7,
oraz w innych przypadkach zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem;
- w okresie urlopu wychowawczego korzysta z zasiłku macierzyńskiego.

Obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego do okresu zatrudnienia wymaganego do nabycia prawa do dodatku zalicza się okres zatrudnienia na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka

Dodatek przysługuje w wysokości 170 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 340,00 zł na wszystkie dzieci.
W przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności kwotę dodatku zwiększa się o 80 zł na dziecko, nie więcej jednak niż o 160 zł na wszystkie dzieci.
Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka przysługuje samotnie wychowującym dziecko matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, ponieważ:
- drugi z rodziców dziecka nie żyje;
- ojciec dziecka jest nieznany;
- powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone.

Dodatek przysługuje również osobie uczącej się, jeżeli oboje rodzice osoby uczącej się nie żyją.

Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej

Do 31 sierpnia 2006 r. dodatek przysługuje rodzinie wielodzietnej w wysokości 50 zł miesięcznie na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego.

Od 1 września 2006 r. wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej wynosi 80,00 zł miesięcznie na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego.
(Podstawa prawna: ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z 18 lipca 2006 r.w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych; Dz.U. z 19 lipca 2006 r. Nr 130, poz. 903)

Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka.

Kto może ubiegać się o świadczenie


Świadczenia rodzinne przysługują:
1) obywatelom polskim,
2) cudzoziemcom :
a) do których stosuje się przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,
b) jezeli wynika to z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów dwustronnych o zabezpieczeniu społecznym,
c) przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2006 roku, Nr 234, poz. 1694), zgody na pobyt tolerowany lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy, jeżeli zamieszkują z członkami rodzin na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Świadczenia rodzinne przysługują osobom, o których mowa w pkt 2, jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres zasiłkowy, w którym otrzymują świadczenia rodzinne, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Po spełnieniu kryterium dochodowego prawo do świadczeń przysługuje:

1) rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka,
2) opiekunowi faktycznemu dziecka,
3) osobie uczącej się (osoba pełnoletnia ucząca się, niepozostającą na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony). Zasiłek przysługuje osobie uczącej się w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia.
Zasiłek rodzinny przysługuje osobom wymienionym w punktach 1 i 2, do ukończenia przez dziecko:
 - 18 roku życia,
 - nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia,
 - 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
W rozumieniu ustawy o świadczeniach rodzinnych niepełnosprawnym jest dziecko w wieku do ukończenia 16 roku życia legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności określonym w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli:
1) dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim;
2) dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w rodzinie zastępczej;
3) osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie;
4) pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko;
5) osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od jego rodzica, chyba że:
a) rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,

b) ojciec dziecka jest nieznany

c) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,
d) sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka.

 

Kryteria dochodowe

Zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 504 zł. 

Gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 583 zł.

Jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie lub dochód osoby uczącej się przekracza kwotę uprawniającą daną rodzinę lub osobę uczącą się do zasiłku rodzinnego, o kwotę niższą lub równą kwocie odpowiadającej najniższemu zasiłkowi rodzinnemu przysługującemu w okresie, na który jest ustalany, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przysługiwał w poprzednim okresie zasiłkowym. W przypadku przekroczenia dochodu w kolejnym roku kalendarzowym zasiłek rodzinny nie przysługuje.

W okresie zasiłkowym, który rozpoczął się 1 września 2006 roku, przy ustalaniu uprawnień do świadczeń rodzinnych brane są pod uwagę dochody osiągnięte w roku 2005.
W przypadku utraty dochodu, prawo do zasiłku rodzinnego ustala się na podstawie dochodu rodziny lub dochodu osoby uczącej się, pomniejszonego o utracony dochód.

W przypadku uzyskania przez członka rodziny, osobę uczącą się lub dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego dochodu prawo do zasiłku rodzinnego ustala się na podstawie dochodu rodziny, osoby uczącej się lub dziecka powiększonego o uzyskany dochód.
Jeżeli z dochodu rodziny ponoszona jest opłata za pobyt w instytucji  zapewniającej całodobowe utrzymanie członka rodziny (oznacza to dom pomocy społecznej, placówkę opiekuńczo-wychowawczą, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, areszt śledczy, zakład karny, zakład opiekuńczo-leczniczy, zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, a także szkoła wojskowa lub inna szkoła, jeżeli instytucje te zapewniają nieodpłatnie pełne utrzymanie) od dochodu rodziny odejmuje się tę opłatę. Ustalając dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie uwzględnia się członka rodziny przebywającego w tej instytucji.

Gdy członek rodziny przebywa w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie i nie ponosi opłaty za pobyt, ustalając dochód rodziny w przeliczeniu na osobę, nie uwzględnia się osoby przebywającej w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie.
W przypadku gdy rodzina lub osoba ucząca się utrzymuje się z gospodarstwa rolnego, przyjmuje się, że z

Jeżeli rodzina lub osoba ucząca się utrzymuje się z gospodarstwa rolnego oraz uzyskuje pozarolnicze dochody, dochody te sumuje się.

 

Podmioty realizujące zadania w zakresie świadczeń rodzinnych.

Świadczenia rodzinne realizują:
1) organ właściwy;
2) samorząd województwa w zakresie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
Organ właściwy realizuje zadania w zakresie świadczeń rodzinnych jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej. Organem właściwym w rozumieniu ustawy o świadczeniach rodzinnych jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie rodzinne lub otrzymującej świadczenie rodzinne.

 

Samorząd województwa realizuje zadania w zakresie świadczeń rodzinnych jako zadania zlecone z zakresu administracji rządowej. Do zadań tych należy:
1) pełnienie funkcji instytucji właściwej w związku z udziałem Rzeczypospolitej Polskiej w koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w przypadku przemieszczania się osób w granicach Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
2) wydawanie decyzji w sprawach świadczeń rodzinnych realizowanych w związku z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego.

Wymagane dokumenty

Postępowanie w sprawach przyznawania i wypłacania świadczeń rodzinnych (wymagane dokumenty).

Ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz ich wypłata następują odpowiednio na wniosek:
a) małżonków lub jednego z małżonków,
b) rodziców lub jednego z rodziców,
c) opiekuna faktycznego dziecka,
d) opiekuna prawnego dziecka,
e) osoby uczącej się,
f) pełnoletniej osoby niepełnosprawnej, 
g) innej osoby upoważnionej do reprezentowania dziecka lub pełnoletniej osoby niepełnosprawnej.

Wniosek składa się w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Wniosek powinien zawierać dane dotyczące:
1) osoby występującej o przyznanie świadczeń rodzinnych, w tym: imię, nazwisko, datę urodzenia, numer PESEL, numer NIP, a w razie gdy nie nadano tych numerów lub jednego z nich - serię i numer dowodu osobistego lub paszportu oraz w razie potrzeby nazwę organu rentowego wypłacającego emeryturę lub rentę, numer emerytury lub renty lub numer konta w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego,
2) dzieci pozostających na utrzymaniu uprawnionego do złożenia wniosku, w tym: imię, nazwisko, numer PESEL, datę urodzenia, stan cywilny.
Do wniosku należy dołączyć odpowiednio:
1) zaświadczenia o dochodzie podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych każdego członka rodziny, wydane przez właściwy urząd skarbowy, zawierające informacje o:
2) zaświadczenia lub oświadczenia dokumentujące wysokość innych dochodów,
3) oświadczenie o deklarowanych dochodach osiąganych przez osoby podlegające przepisom o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
4) inne zaświadczenia lub oświadczenia oraz dowody niezbędne do ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych, w tym:
a) dokument stwierdzający wiek dziecka,
b) orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności,
c) prawomocny wyrok sądu rodzinnego stwierdzający przysposobienie lub zaświadczenie sądu rodzinnego lub ośrodka adopcyjno-opiekuńczego o prowadzonym postępowaniu sądowym w sprawie o przysposobienie dziecka,
d) prawomocny wyrok sądu rodzinnego orzekający rozwód lub separację,
e) orzeczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,
f) zaświadczenie o uczęszczaniu dziecka do szkoły lub szkoły wyższej,
g) zaświadczenie pracodawcy o terminie urlopu wychowawczego i okresie, na jaki został udzielony, oraz o okresach zatrudnienia,

W przypadku gdy w stosunku do osoby ubiegającej się o świadczenia rodzinne wystąpią wątpliwości dotyczące okoliczności samotnego wychowania dziecka, organ właściwy może przeprowadzić wywiad. W rozumieniu ustawy o świadczeniach rodzinnych osoba samotnie wychowującą dziecko jest panna, kawaler, osoba pozostająca w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu, osoba rozwiedziona, wdowa lub wdowiec, jeżeli wspólnie nie wychowuje dziecka z ojcem lub matką dziecka.

 

Terminy składania wniosków

1. Świadczenia rodzinne wypłaca się nie później, niż do ostatniego dnia miesiąca, za który zostało przyznane.
2. W przypadku złożenia wniosku w sprawie ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych po 10 dniu danego miesiąca, świadczenia rodzinne za ten miesiąc wypłaca się najpóźniej do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono wniosek.
3. W przypadku, gdy osoba ubiegająca się o świadczenia rodzinne na nowy okres zasiłkowy złoży wniosek wraz z dokumentami do 31 lipca, świadczenia rodzinne przysługujące za wrzesień wypłaca się do 30 września.

4. W przypadku, gdy osoba ubiegająca się o świadczenia rodzinne na nowy okres zasiłkowy złoży wniosek wraz z dokumentami w okresie od 1 sierpnia do 30 września, świadczenia rodzinne przysługujące za wrzesień wypłaca się do 31 października.

 

Zaliczka alimentacyjna

Komu przysługuje zaliczka alimentacyjna.

Pomoc państwa w postaci zaliczki alimentacyjnej adresowana jest do: 
dzieci uprawnionych do świadczenia alimentacyjnego na podstawie tytułu wykonawczego, którego egzekucja jest bezskuteczna, jeżeli dziecko:
1) jest wychowywane przez osobę samotnie wychowującą dziecko;
2) jest wychowywane przez osobę pozostającą w związku małżeńskim z osobą, która przebywa w zakładzie karnym powyżej 3 miesięcy albo jest całkowicie ubezwłasnowolniona;
3) jest osobą uczącą się, w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;

Dziecko uprawnione do świadczenia alimentacyjnego na podstawie tytułu wykonawczego, którego egzekucja jest bezskuteczna, wychowywane przez osobę pozostającą w związku małżeńskim, nabywa prawo do zaliczki, przez okres jednego roku, jeżeli osoba pozostająca w związku małżeńskim złożyła do sądu pozew o separację albo rozwód i spełnione są pozostałe warunki określone w ustawie.

Zaliczka alimentacyjna przysługuje:
1) do ukończenia 18 roku życia,
2) do ukończenia 24 roku życia, w przypadku gdy dziecko uczy się w szkole lub szkole wyższej.

Zaliczka przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 583,00 zł. (przy ustalaniu prawa do zaliczki do dochodu rodziny nie wlicza się otrzymywanej zaliczki).

Zaliczka nie przysługuje, jeżeli osoba uprawniona (dziecko):
1) przebywa w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie (dom pomocy społecznej, placówka opiekuńczo - wychowawcza, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, areszt śledczy, zakład karny, zakład opiekuńczo – leczniczy, zakład pielęgnacyjno – opiekuńczy, a także szkoła wojskowa lub inna szkoła zapewniająca nieodpłatne pełne utrzymanie, w tym wyżywienie, zakwaterowanie i umundurowanie),
2) przebywa w rodzinie zastępczej,
3) zawarła związek małżeński,
4) jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko.

Wstrzymanie prawa do zaliczki alimentacyjnej

Organ właściwy wierzyciela wstrzymuje wypłatę zaliczki:
1) w przypadku odmowy udzielenia organowi właściwemu wierzyciela informacji mających wpływ na wypłatę zaliczki lub podania informacji nieprawdziwych,
2) w przypadku odmowy udzielenia komornikowi sądowemu przez osobę uprawnioną do zaliczki lub jej przedstawiciela ustawowego lub opiekuna prawnego informacji mających wpływ na skuteczność egzekucji lub podania informacji nieprawdziwych.

W przypadku udzielenia powyższych informacji wznawia się wypłatę zaliczki od miesiąca, w którym wpłynęły informacje, do końca okresu zasiłkowego. Jeżeli wznowienie wypłaty wstrzymanej zaliczki nie nastąpi do końca okresu zasiłkowego, prawo do zaliczki wygasa.
Komornik sądowy jest obowiązany udzielić organowi właściwemu wierzyciela informacji mających wpływ na wypłatę zaliczki.

Zwrot zaliczki alimentacyjnej:

Dłużnik alimentacyjny jest zobowiązany do zwrotu organowi właściwemu wierzyciela należności w wysokości zaliczek wypłaconych osobie uprawnionej, powiększonej o 5 %.

Osoba, która pobrała nienależnie zaliczkę, jest zobowiązana do jej zwrotu.
Organ właściwy wierzyciela może umorzyć należności dłużnika alimentacyjnego z tytułu wypłaconych zaliczek, a także wierzyciela z tytułu nienależnie pobranej zaliczki, uwzględniając sytuację dochodową i rodzinną tych osób.

 

Wysokość zaliczki alimentacyjnej.

Zaliczka przysługuje do wysokości świadczenia alimentacyjnego, nie więcej jednak niż:
1) w przypadku gdy w rodzinie jest jedna lub dwie osoby uprawnione do zaliczki - 170,00 zł dla osoby uprawnionej albo 250,00 zł, jeżeli osoba ta legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
2) w przypadku gdy w rodzinie są trzy osoby, lub więcej, uprawnione do zaliczki - 120,00 zł dla osoby uprawnionej albo 170,00 zł, jeżeli osoba ta legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

W przypadku gdy dochód rodziny nie przekracza 50 % kwoty 583 zł (291,50 zł netto na osobę) kwotę zaliczki zwiększa się do:
1) w przypadku gdy w rodzinie jest jedna lub dwie osoby uprawnione do zaliczki - 300,00 zł dla osoby uprawnionej albo 380,00 zł, jeżeli osoba ta legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
2) w przypadku gdy w rodzinie są trzy osoby, lub więcej, uprawnione do zaliczki - 250,00 zł dla osoby uprawnionej albo 300,00 zł, jeżeli osoba ta legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

W przypadku gdy ośrodek pomocy społecznej przekazał organowi właściwemu wierzyciela informacje, że osoba uprawniona lub jej przedstawiciel marnotrawią wypłacaną jej zaliczkę lub wydatkują ją niezgodnie z przeznaczeniem, organ właściwy wierzyciela może przekazywać należną osobie zaliczkę w całości lub w części w formie rzeczowej.

Zmiany w wysokości zaliczki na skutek zmiany wysokości świadczenia alimentacyjnego dokonuje się od miesiąca wpływu tytułu egzekucyjnego do komornika sądowego prowadzącego postępowanie egzekucyjne.
Prawo do zaliczki ustala się na okres zasiłkowy. Organ właściwy wierzyciela po upływie kwartału dokonuje rozliczenia pomiędzy wypłaconą zaliczką a wyegzekwowanym przez komornika świadczeniem alimentacyjnym. Wysokość zaliczki w następnym kwartale stanowi różnicę pomiędzy świadczeniem alimentacyjnym a wysokością wyegzekwowanego świadczenia alimentacyjnego.

 

Procedura

Prawo do zaliczki ustala organ właściwy wierzyciela począwszy od miesiąca, w którym został złożony u komornika sądowego wniosek wraz z wymaganą dokumentacją, do końca okresu zasiłkowego.
Osobą uprawnioną do zaliczki jest dziecko, na które zasądzono alimenty.
Ustalenie prawa do zaliczki następuje na wniosek:
1) osoby uprawnionej do zaliczki,
2) przedstawiciela ustawowego osoby uprawnionej,
3) opiekuna prawnego osoby uprawnionej.

Wniosek składa się za pośrednictwem komornika sądowego prowadzącego postępowanie egzekucyjne na rzecz osoby uprawnionej. Komornik dołącza do wniosku o przyznanie zaliczki zaświadczenie o bezskuteczności prowadzonego postępowania egzekucyjnego, w tym informację o wysokości wyegzekwowanego świadczenia alimentacyjnego. Bezskuteczność egzekucji ma miejsce, gdy nie wyegzekwowano należności z tytułu świadczeń alimentacyjnych za okres trzech ostatnich miesięcy.

W przypadku gdy świadczenia alimentacyjne dochodzone są od dłużnika alimentacyjnego zamieszkałego za granicą Rzeczypospolitej Polskiej, osoba mająca prawo do świadczeń alimentacyjnych składa do organu właściwego wierzyciela wniosek o ustalenie prawa do zaliczki alimentacyjnej łącznie z informacją sądu okręgowego o stanie egzekucji lub zaświadczeniem zagranicznej instytucji egzekucyjnej o stanie egzekucji świadczeń alimentacyjnych za okres trzech ostatnich miesięcy oraz wymaganą dokumentacją. Osobie tej zaliczka przysługuje

 

począwszy od miesiąca, w którym osoba złożyła wniosek do sądu okręgowego o wykonanie wyroku, ustalającego prawo do świadczeń alimentacyjnych, w państwie zamieszkania dłużnika alimentacyjnego.

Wymagane dokumenty:
Organ właściwy wierzyciela wydaje decyzję administracyjną o przyznaniu zaliczki na podstawie:
1) wniosku o przyznanie zaliczki,
2) zaświadczenia komornika sądowego o bezskuteczności egzekucji świadczeń alimentacyjnych i wysokości wyegzekwowanych świadczeń alimentacyjnych,
3)informacji sądu okręgowego o stanie egzekucji lub zaświadczenia zagranicznej instytucji egzekucyjnej o stanie egzekucji świadczeń alimentacyjnych;
4) oświadczenia wnioskodawcy:
a) iż osoba uprawniona  nie przebywa w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w rodzinie zastępczej, nie zawarła związku małżeńskiego, nie jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko,
b) o przekazaniu komornikowi sądowemu wszystkich znanych mu istotnych informacji niezbędnych do prowadzenia postępowania egzekucyjnego wobec dłużnika alimentacyjnego,
5) informacji osoby uprawnionej do zaliczki, jej przedstawiciela ustawowego albo opiekuna prawnego o miejscu zamieszkania, wieku, zatrudnieniu i sytuacji ekonomicznej osób zobowiązanych do alimentacji względem osoby uprawnionej, na podstawie ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy,
6) innych niezbędnych dokumentów określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych.

 

Zaliczkę alimentacyjną wypłaca urząd gminy lub ośrodek pomocy społecznej właściwy dla miejsca zamieszkania osoby uprawnionej do zaliczki alimentacyjnej.

 

Zasady postępowania wobec dłużników alimentacyjnych.

W przypadku bezskutecznej egzekucji świadczenia alimentacyjnego (w jej wyniku nie wyegzekwowano należności z tytułu świadczeń alimentacyjnych za okres trzech ostatnich miesięcy):

1) komornik sądowy prowadzący postępowanie jest obowiązany do poinformowania organu właściwego dłużnika o stanie egzekucji i przyczynach jej bezskuteczności,

2) organ właściwy dłużnika (wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika alimentacyjnego) przekazuje komornikowi sądowemu wszelkie informacje istotne dla skuteczności egzekucji. Jednocześnie informuje sąd o wszelkich przejawach opieszałości komornika prowadzącego postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu,

3) komornik, nie rzadziej niż co pół roku, przekazuje prezesowi sądu informacje o działaniach podejmowanych w toku postępowań prowadzonych przeciwko osobom zobowiązanym do alimentacji i do zwrotu należności z tytułu zaliczki alimentacyjnej,

4) ośrodek pomocy społecznej, na wniosek organu właściwego dłużnika, przeprowadza wywiad środowiskowy u dłużnika alimentacyjnego.

 

W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze swych zobowiązań z powodu braku zatrudnienia, organ właściwy dłużnika:

1) zwraca się do właściwego urzędu pracy o przedstawienie informacji o możliwościach aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego,

2) występuje, w razie braku możliwości aktywizacji zawodowej, z wnioskiem do starosty o skierowanie dłużnika do prac organizowanych na zasadach robót publicznych, określonych w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

 

W przypadku uniemożliwienia przez dłużnika alimentacyjnego przeprowadzenia wywiadu środowiskowego lub odmowy podjęcia prac organizowanych na zasadach robót publicznych, określonych w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy lub uchylania się od nich, organ właściwy dłużnika informuje podmiot uprawniony do złożenia wniosku o ściganie za przestępstwo uporczywego uchylania się od obowiązku alimentacyjnego. W przypadku złożenia wniosku o ściganie dłużnika organ właściwy dłużnika kieruje do starosty wniosek o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego.

 

W przypadku złożenia wniosku o ściganie dłużnika organ właściwy wierzyciela może wytoczyć powództwo przeciwko osobom zobowiązanym w dalszej kolejności na podstawie art. 132 ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Formularze i wzory wniosków dla świadczeniobiorców

Wzór wniosku o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego.
Wzór zaświadczenia o dochodzie podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych.

Wzór oświadczenia o dochodzie uzyskiwanym z pozarolniczej działalności osób rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiaganych przez osoby fizyczne.

Wzór oświadczenia o dochodzie niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Wzór wniosku o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego.

Wzór wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.

Wzór wniosku o ustalenie prawa do dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka dla osób, które otrzymywały do dnia 1 maja 2004 r. ustalone na siebie świadczenie na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 1974 roku o Funduszu Alimentacyjnym (Dz. U. z 1991 roku, Nr 45, poz. 200, z późn. zm.)

Wzór wywiadu.
Wzór wniosku o ustalenie prawa do zaliczki alimentacyjnej


Prawo obowiązujące

Ustawy

Ustawa z dnia 24 maja 2007 roku o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o podatku rolnym (Dz.U. z 2007 r., Nr 109, poz. 747)


Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006r., Nr 139, poz. 992)


Ustawa z dnia 29 grudnia 2005 roku o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z dnia 25 stycznia 2006 r. Nr 12, poz. 67) pobierz plik w formacie rtf

Ustawa z dnia 29 grudnia 2005 roku o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 30 grudnia 2005 r. Nr 267, poz. 2260) pobierz plik w formacie rtf

Ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 30 grudnia 2003 r. Nr 228, poz. 2255 z poźn. zm.). Stan prawny uwzględnia zmiany wchodzące w życie 1 września 2005 r.  pobierz plik w formacie pdf


Ustawa z 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz. U. z 17 maja 2005 r., Nr 86, poz. 732). pobierz plik w formacie pdf


Ustawa z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 5 marca 1964 r., Nr 9, poz. 59 z poźn. zm.). Tytuł II –Pokrewieństwo, Dział III - Obowiązek Alimentacyjny. pobierz plik w formacie pdf


Rozporządzenia

Akty wykonawcze do ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 roku, Nr 139, poz. 992, z późn. zm.)

 

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne, podpisane 22 czerwca 2007 r. przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej i opublikowane w Dzienniku Ustaw z dnia 29 czerwca 2007 roku, Nr 114, poz. 783.

 

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej zmieniające rozporządzenie w sprawie wzoru wniosku o ustalenie prawa do zaliczki alimentacyjnej oraz odpowiednich zaświadczeń, podpisane 22 czerwca 2007 r. przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej i opublikowane w Dzienniku Ustaw z dnia 29 czerwca 2007 roku, Nr 114, poz. 782.

 

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 lipca 2006 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz. U. Nr 130, poz. 903)

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 marca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. Nr 58, poz. 401)

Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2005 roku w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. Nr 105, poz.881, z późn. zm.)

 

załącznik 1  załącznik 2  załącznik 3  załącznik 4    załącznik 6   załącznik 7   załącznik 8   załącznik 9

 

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia
23 maja 2006 roku (Dz. U. Nr 95, poz. 661) w sprawie trybu przekazywania środków finansowych na wypłaty świadczeń rodzinnych oraz sposobu sporządzania sprawozdań rzeczowo-finansowych

 

Akty wykonawcze do ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 roku o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz. U. Nr 86, poz. 732)

Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 7 czerwca 2005 roku w sprawie wzoru wniosku o ustalenie prawa do zaliczki alimentacyjnej oraz odpowiednich zaświadczeń (Dz. U. Nr 105, poz. 882).

załącznik 1   załącznik 2  załącznik 3

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 2005 roku w sprawie sposobu sporządzania sprawozdań rzeczowo-finansowych o wydatkach
na zaliczki alimentacyjne poniesionych ze środków budżetu państwa oraz budżetów gmin

załącznik 1 załącznik 2